سوریه کشور همپیمان روسیه است و تنها بازمانده از دوران اتحاد جماهیر شوروی سابق است.پس از فروپاشی شوروی سابق، همپیمانان این کشور نیز یکی پس از دیگری در معادلات آمریکا هضم شدند و گرایشهای غربی پیدا کردند.
سوریه تنها کشور بازمانده همپیمان روسیه در منطقه غرب آسیا است که ۹ سال است درگیر جنگی است که برای تجزیه و نابودی این کشور تدارک دیده شده بود. در تفاوفات ایدئولوژیک میان ایران و روسیه در بحران سوریه تردیدی نیست، اما حفظ سوریه و تمامیت ارضی آن از نقطه مشترکاتی است که تهران و مسکو بر آن تأید دارند.روسیه و آمریکا تضادهای بسیاری با یکدیگر دارند که باعث شده تا جنگ سرد که از زمان شوروی سابق با آمریکا وجود داشته اکنون نیز ادامه داشته باشد.
چندی پیش سفیر روسیه در تل آویو مشکل منطقه غرب آسیا را رفتار و سیاستهای رژیم صهیونیستی اعلام کرده بود، او در مصاحبه با رسانههای اسرائیلی این موضوع را مطرح کرد که باعث اعتراض رژیم صهیونیستی و احضار به وزارت خارجه این رژیم شد. هر چند مسکو از سخنان سفیر خود در تل آویو حمایت کرد و از اقدام رژیم صهیونیستی ابراز شگفتی نمود، اما روسیه هیچگاه نسبت به حملات ارتش رژیم اسرائیل به خاک سوریه قاطعانه موضع گیری نکرده است. رژیم اسرائیل همپیمان استراتژیک آمریکا در منطقه غرب آسیا است به همین خاطر روابط مسکو با تل آویو نمیتواند رابطهای دوستانه، صمیمی و راهبردی باشد.
اگر اختلافات آمریکا و روسیه بالا بگیرد که باعث شکل گیری یک درگیری نظامی شود، اسرائیل موظف است که در این تقابل کنار آمریکا باشد. این مسئله را قطعاً مقامات کرملین به خوبی میدانند و درک میکنند.
جنگ علیه سوریه، با حمایتهای ایران از دولت و ملت این کشور و سپس ورود روسیه به این کارزار با شکست گروههای تروریستی تکفیری وهابی که از حمایتهای آمریکا، رژیم صهیونیستی و سعودی برخوردار بودند، با پیروزی سوریه رقم خورد.اما در این میان حملات هوایی و موشکی رژیم صهیونیستی به خاک سوریه که پیش از آغاز بحران در این کشور نیز وجود داشت، در زمان جنگ با تروریستها و اکنون نیز ادامه دارد و تل آویو همچنان به مواضعی در خاک سوریه حمله میکند.
سوریه تاکنون پاسخ حملات و تجاوز نظامی رژیم صهیونیستی را نداده است و این احتمال وجود دارد که روسیه مانع واکنش سوریه به این حملات است در حالی که این حق دمشق است که در مقابل حملات رژیم اسرائیل، پاسخ دهد.
به تازگی و شاید برای نخستین بار است که مسکو موضع تازهای در قبال بحران سوریه اتخاذ میکند.
سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه گفته که کشورش پیشنهادهایی را به طرف اسرائیلی برای تبادل اطلاعات بر سر تهدیدات احتمالی علیه این رژیم ارائه داده است. وی تاکید کرد که مسکو خود را متعهد به رفع این تهدیدات میداند.
وزیر امور خارجه روسیه که در نشست سالانه در مسکو شرکت کرده بود گفت که کشورش به اسرائیل پیشنهادهایی را برای رفع نگرانی های امنیتی این رژیم در خاک سوریه ارائه داده و خود را مسئول پیگیری نگرانیهای اسرائیل در سوریه میداند تا به این ترتیب این کشور صحنهای برای درگیریهای منطقهای نباشد.
وی تصریح کرد «روسیه نمیخواهد که از اراضی سوریه علیه اسرائیل استفاده شود یا آن طور که خیلیها میگویند از سوریه برای رویاروییهای ایران – اسرائیل استفاده شود.» لاوروف در سخنان خود هیچ اشارهای به حملات اسرائیل به خاک سوریه نکرده است.
نگرانی مسکو بابت چیست؟ آیا تاکنون از خاک سوریه علیه اسرائیل حملهای صورت گرفته است؟ که اگر انجام شود این حق دمشق است که از خود در مقابل حملات رژیم صهیونیستی دفاع کند.موضع روسیه با سخنان لاوروف این تردید را ایجاد میکند که آیا مسکو دمشق را در مقابل تل آویو تنها گذاشته است؟
روسیه باید بداند که رژیم اسرائیل با وجود بسیاری از مشکلات داخلی و اعتراضاتی که در سرزمینهای اشغالی وجود دارد، نه تنها ثبات سیاسی نخواهد داشت، بلکه روند فروپاشی را سپری میکند.
رژیم جعلی اسرائیل برای روسیه آیا مهمتر از سوریه و ایران است که اینگونه نگران امنیت این رژیم است؟
سخنان لاوروف در حالی مطرح شده است که نیروهای ایران در خاک سوریه به درخواست رسمی دولت این کشور حضور دارند و تاکنون در مقابل حملات ارتش رژیم صهیونیستی خویشتنداری کردهاند.
در حالی که حملات اسرائیل به خاک سوریه مغایر با قوانین بینامللی است و تجاوز نظامی محسوب میشود.
اکنون امنیت سوریه باید برای روسیه اولویت داشته باشد نه این نگران امنیت رژیم صهیونیستی باشد.
آیا روسیه در پیشنهادهایی که به رژیم اسرائیل داده است، جایی هم برای امنیت سوریه در نظر گرفته است.
تحولاتی که سوریه رخ داده است نشان میدهد که روسیه فشار سنگینی را به دمشق وارد کرده تا راضی شود نمایندگانش با اسرائیلی ها جلسه برگزار کنند. از جمله این فشارها استفاده از ابزار فشار سوخت بود که روسیه تهدید کرده بود جلوی صادرات آن به سوریه را خواهد گرفت که می تواند باعث به وجود آمدن بحران سراسری بنزین در سوریه شود.
در هفتههای گذشته چند فروند کشتی نفتکش در آبهای سوریه متوقف شد و چند فروند دیگر هم هدف قرار گرفت و از رسیدن به بندرهای سوریه باز ماند.سوریه با مشکلات زیادی روبرو است، ویرانیهای بسیاری که در جنگ ۹ ساله به این کشور وارد شده و زیرساختهایی که نابود گشته این کشور را در شرایط دشواری قرار داده است.سوریه نیامند کمکهای دوستان خود است، در حالی که روسیه با تغییر سیاستهای خود سعی دارد این کشور را تضعیف کند.اکنون دستگاه دیپلماسی ایران باید گفتوگوها و رایزنیهای فشردهای را زمینه سیاست جدید مسکو در قبال بحران سوریه آغاز کند تا از افزایش اختلافات جلوگیری کند.
اگر روسیه به سیاست خود در سوریه ادامه دهد و در این زمینه ایران بدون آن که واکنشی از خود نشان دهد کنار بنشیند و نظاره گر باشد، روابط دو کشور دستخوش تغییراتی خواهد شد که به زیان هر دو خواهدبود.
نویسنده: محمد صفری